AgroSulCa źródło wapnia Ca2+ dla gleby jak i dla roślin
Wapń jest niezwykle ważny zarówno dla prawidłowego funkcjonowania gleby, jak i dla rośliny. Wapń jest głównym składnikiem glebowego kompleksu sorpcyjnego (GPS). W idealnym modelu GPS wapń jako kation Ca2+, stanowi 65%. Drugi w kolei składnik jest Mg2+ stanowi 10% a potas K+ 5% . W sumie tzw. kationy zasadowe stanowią 80% GPS. Pozostałą część wysycają kationy kwaśne , czyli H+ i seria kationów glinu (Al(n-1))+ (20%). W realnych warunkach glebowych udział wapnia wzrasta od około 40% w glebach piaszczystych do 80% w czarnoziemach. W Polsce dominują gleby piaszczyste, a więc zawartość wapnia w GPS, jak i tzw. wapnia przyswajalnego jest mała, niedostateczna dla prawidłowego funkcjonowania układu gleba/roślina uprawna.
Według norm oceny zasobności gleb w Czechach (metoda Mehlich 3), zawartość wapnia przyswajalnego w glebach lekkich w klasie niskiej wynosi do 1000 mg/kg a optymalne wartości kształtują się w zakresie 1801-2800 mg/kg. W glebach lekkich w Polsce maksymalna zawartość składnika rzadko przekracza 600 mg/kg.
Wniosek: gleby w Polsce są naturalnie ubogie w przyswajalny wapń, co tym samym silnie ogranicza produkcję wielu roślin, w tym rzepaku i buraków cukrowych.
Rola wapnia
Dopiero na tym tle można mówić o roli wapnia w funkcjonowaniu rośliny, ujmując oczywiście znaczenie tego pierwiastka dla roślin uprawnych. Postęp w rozpoznawaniu funkcji wapnia jest tak duży, że systematycznie pojawiają się nowe informacje w tym zakresie. Kilka podstawowych funkcji trzeba mieć zawsze na uwadze:
- Wapń jest składnikiem pokarmowym roślin uprawnych. Roślina nie wypełnia swych funkcji życiowych bez obecności wapnia;
- Roślina pobiera wapń z roztworu glebowego w formie Ca2+. Jony te przemieszczają się w strumieniu pobieranej wody w naczyniach rośliny (ksylemie).
- Składnik nie przemieszcza się w łyku. Oznacza to, że w latach z suszą najbardziej poszkodowane są paczki wzrostu, które zamierają i owoce, na których tworzą się nekrozy. Najlepszym przykładem są pomidory (rok 2015).
- Wapń w największej ilości gromadzi się w blaszce środkowej. Jest składnikiem swoistego lepiszcza roślinnego, które w pierwszej kolejności łączy komórki, następnie tkanki, a ostatecznie organy.
- Dobre wysycenie blaszki środkowej wapniem zmniejsza presję patogenów. Wapń nie jest biocydem.
- nadmiar pobieranego/dostarczonego roślinie wapnia ogranicza pobieranie magnezu i potasu; składniki te muszą być dostarczane roślinom w sposób zbilansowany!!!
- Rośliny dobrze zaopatrzone w wapń reagują wcześniej na stresy abiotyczne (susza) i biotyczne (atak patogenów, szkodników).
- Rośliny intensywnie nawożone azotem wymagają dobrego zaopatrzenia w wapń.